ISTDP
(Intensive Short-Term Dynamic Psychotherapy):
Wat is dat?

• Korte geschiedenis

Psychoanalyse zegt je mogelijk wel wat, welke vaak in één adem met Sigmund Freud wordt genoemd. Psychoanalyse is een vorm van therapie, waarin het doel is om (verboden en verscholen) herinneringen en gevoelens uit het onbewuste omhoog te laten komen, zodat deze verwerkt kunnen worden.

De weg naar deze verboden, verscholen herinneringen en gevoelens werd bewandeld via vrije associatie: helpen om je vrij uit te laten praten, zodat het onbewuste zonder belemmeringen omhoog zou komen. Daar komt ook het beeld van de therapeuten ligbank vandaan: je geheel overgeven aan alles wat zich binnenin je afspeelt.  

Meerdere psychoanalisten waren niet tevreden met het proces en resultaat. Vaak duurde het jaren voordat er resultaat was en soms bleef het resultaat helemaal uit. De belemmeringen in de vorm van (onbewuste) angst en verdedigingsmechanismen hield cliënten weg om bij hun onbewuste kern te komen. Er moest en zou een manier zijn om dit proces te versnellen. Maar hoe?

Een aantal psychoanalytici begonnen hun zoektocht naar meer efficiënte en kortere therapievormen, gestoeld nog steeds op het gedachtengoed van psychoanalyse. In plaats van de verdedigingsmechanismen en de spanning te ontwijken, hielpen de therapeuten cliënten deze mechanismes te confronteren en actief weg te zetten. Met name Habib Davanloo, een Iraans-Canadese psychiater, maakte grote vorderingen. Hij besloot om toenmalig, jaren 60, moderne technologie te gebruiken door zijn sessies te filmen. Hij bekeek de sessies tot op de seconde terug, om het effect van elke kleine interventie te zien. Eén van de redenen dat ook wij soms sessies filmen.

Na vele jaren finetunen ontwikkelde hij ISTDP: Intensive Shortterm Dynamic Psychotherapy. Soms in het Nederlands Kortdurende Dynamische Psychotherapie genoemd.

Wat doen we dan precies?

In een zo kort mogelijke tijd proberen we je te helpen tot de kern van je probleem te komen. Er is een situatie uit het heden wat je naar therapie heeft gebracht. De aanleiding waarom je je hebt aangemeld. Je komt namelijk voor een bepaald resultaat bij ons: het verminderen van je (psychologisch) lijden. 

Om het lijden te stoppen, is het nodig om de oorzaak te vinden. Zodat we samen de oorzaak kunnen oplossen. Zodra we die gebeurtenis onderzoeken, kom je dichterbij jouw (onderbewuste) pijn. Er is een kant in je die de werkelijkheid niet wil zien. Er komen afweermechanismen op die jouw therapiesuccess proberen te saboteren. Afweermechanismen, verdedigingsmechanismen of patronen (3 woorden voor hetzelfde ding) houden jouw lijden in stand. Klachten worden veroorzaakt vanuit die patronen. 

We helpen je bij het opmerken van en differentiëren tussen gevoelens, angst en afweermechanismes/patronen. Naarmate tijd vordert, vergroot je jouw zelf-observerende capaciteit, waardoor je beter om kan gaan met de werkelijkheid in jou en om je heen.

Door die situatie te bekijken, komen soms spontaan herinneringen uit het verleden omhoog. Als we naar die situaties samen kijken en verwerken, dan werkt dat klachten-verminderend.

Waarom heeft deze therapie onze voorkeur?

In een ander blog gaan we uitgebreider hier op in. Maar in het kort:

In vergelijking tot veel andere therapievormen, pak je via ISTDP vaak de (echte) oorzaak aan. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar wel het meest duurzaam voor een enorm reeks aan problemen en klachten, ook op psychosomatisch (lichamelijke klacht door psychologische problemen) niveau.

Er zijn meer dan 120 studies naar deze therapievorm gedaan, waarvan ongeveer 60 gerandomiseerde studies met controle groep, de zogenaamde randomized controlled trial studies (RTC’s). Dit is de gouden standaard voor het evalueren van behandelingen in de gezondheidszorg. Hoewel wij niet van labels of diagnoses houden (zie dit blog), is het gangbare medisch psychologisch onderzoek nog wel gebaseerd op DSM-5 of ICD-11 diagnoses. Daarin blijkt dat ISTDP kan helpen bij:

1. Depressie en somberheid, inclusief depressie die niet lijkt weg te gaan (’treatment resistant depression’);
2. Persoonlijkheidsstoornissen;
3. Trauma en stressgerelateerde problemen of stoornissen, waaronder PTSS (post-traumatische stress stoornis);
4. Psychoses, schizofrenie of psychotische stoornissen; 
5. Medisch onverklaarbare klachten (Engels: Medically Unexplained Conditions) zoals: (a) chronische pijn, waaronder spanningsgerelateerde of chronische hoofdpijn en fibromyalgie; (b) epileptisch achtige aanvallen (psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA)); (c) niet medisch verklaarbare tinnitus of oorsuizen, (d) prikkelbare darm syndroom (PDS) en er zijn aanwijzingen dat het zou kunnen helpen bij het verminderen van IBD-klachten/de ziekte van Crohn/ Colitis ulcerosa;
6. Angst, waaronder sociale angststoornis en obsessief-compulsieve stoornis (OCD);
7. Verslavingen.

De positieve effecten van ISTDP therapie houden lang stand, ook wanneer de therapiesessies zijn afgerond. Dit in tegenstelling tot de gangbare cognitieve gedragstherapie waar een groot deel van de mensen na afronding van therapie weer een terugval heeft binnen een aantal jaar. ISTDP heeft dat niet, maar laat in sommige gevallen zelfs progressie zien 2 jaar na afronding.

Wil je meer weten? Lees dan één van de andere blogs op de site of maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek (klik hier) om zelf de effecten te ervaren.